AB, Macaristan'da hukuk devletinin temel kurallarının ihlal edildiği gerekçesiyle Macaristan'a verilen AB fonlarının ödenmesini 2022 başında durdurmuştu.
AB tarafından Macaristan'a yöneltilen eleştirilerin başında da yargı sisteminin bağımsızlığı, ülkenin toplumsal mutabakat aranmayan yasa ve kararnamelerle yönetilmesi, basın özgürlüğünün eksikliği ve Macaristan'a verilen AB fonlarının dağıtımında var olduğu ileri sürülen yolsuzluk şaibeleri ile ilgili olarak işlem yapılmaması geliyordu.
Macaristan'ın sicili kötü
Dünyada yolsuzlukları araştıran en önemli kurumlardan Transparency International'ın 2022 yılı başında açıkladığı verilerine göre Macaristan, AB içinde en fazla yolsuzluk yapılan ülkeler sıralamasında Bulgaristan'ın ardından ikinci sırada.
Macaristan'da kamu ihalelerinin dağıtılmasında eş dost ve tanıdıklara öncelik verildiği iddiaları bir türlü gerektiği gibi soruşturuluyordu. Bu iddiaları güçlendiren veriler de vardı.
Örneğin, AB fon ve kaynaklarının nasıl dağıtıldığı araştırılırken, açılan ihalelerin % 40'ına neden sadece tek bir şirketin katıldığı, yani ihalelerin neden adrese teslim hazırlandığı eleştirilerine tatmin edici bir yanıt da verilemiyordu.
Yolsuzlukla Mücadele Ajansı'nın kurulmasına paralel olarak kamu ihalelerinde tek bir şirketin katılımıyla gerçekleşen ihale sayısının % 40'lardan % 15'in altına indirilmesi planlanıyor.
Yolsuzlukla Mücadele Ajansı AB fonları için yeterli olacak mı?
Yolsuzlukla mücadelenin kurumsal bir nitelik kazanması elbette olumlu bir adım. Ancak bunun içeriğinin nasıl oluşturulacağı, yani yolsuzlukla gerçekten mücadele mi edeceği, yoksa AB fonları için göstermelik bir adım mı olacağı konusunda tereddütler de var.
Yolsuzlukla Mücadele Ajansı'nın kurulmasında, plan ve taslakların hazırlanmasında hiçbir sivil kuruluşun çalışmalara dâhil edilmemesi önemli bir uyarı.
"Bağımsız” komisyon için adı geçen kişilerin arasında isimleri daha önce yolsuzluklarla anılan bazı hükümet üyelerinin ve ekonomi dünyası isimlerinin de bulunması bu kuşkuları güçlendiriyor.
Gözlemciler yolsuzlukla mücadele konusunda Macar hükümetinin AB'nin eleştirileri doğrultusunda adım atmasının önemli olduğunu ancak sadece bu gelişmenin kesilen fonların musluklarının açılması için yeterli olmayacağını düşünüyorlar.
